Starachowicka Kolej Wąskotorowa, zabytkowa kolej powstała w latach 50. XX wieku na zrębie systemu wąskotorowych kolei przemysłowych, ma swój początek w najstarszej części Starachowic (niegdyś odrębnego miasta) – Wierzbnika. Nad wierzbnickim rynkiem góruje zabytkowy kościół p.w. św. Trójcy z ołtarzem przeniesionym ze Świętego Krzyża. W pobliżu – na os. Trzech Krzyży – znajduje się kolejny zabytek – jeden lepiej z zachowanych cmentarzy żydowskich województwa Świętokrzyskiego. W dalszej części miasta (przy linii kolejowej Skarżysko-Kamienna – Ostrowiec Św.) znajduje się zespół dawnego zakładu hutniczego – tzw. Wielkiego Pieca mieszczący obecnie Muzeum Przyrody i Techniki.

Większa część trasy kolejki przebiega przez Puszczę Iłżecką, stanowiącą Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej. Po minięciu doliny Młynówki pierwszym przystankiem jest Lipie, przy którym znajduje się plac rekreacyjny z miejscami odpoczynku (wiaty oraz grill) i węzeł szlaków turystycznych. Lipie to śródleśna wieś o tradycjach patriotycznych (potyczki powstańców styczniowych, partyzantka podczas II wojny światowej).

W pobliżu Lipia znajduje się Dębowa Góra z okazałymi bukami, w pobliżu której można zobaczyć czarnego bociana. Z Lipia czarnym szlakiem można dojść do Rezerwatu Rosochacz (6 km szlakiem czarnym) – miejsca ochrony naturalnych wielogatunkowych drzewostanów porastających bagienne źródliska rzeki Świętotojanki (ekspansja lasu na teren torfowiska niskiego).

W okolicach Zębca (nieczynne obecnie przystanki Łaziska lub Lubienia) warto zobaczyć pozostałości odkrywkowych kopalni piasków żelazistych, a wśródd nich znajdujący się w sztucznej dolinie zbiornik wodny zwany “Płuczka”. W okolicach Zębca torowisko zbliża się do drogi krajowej nr 9 i dalej równolegle z nią prowadzi do Iłży.

Przy drodze nr 9 znajduje się kolejna śródleśna osada – Marcule, siedziba nadleśnictwa o tej samej nazwie. W 2007 roku zorganizowano Centrum Edukacji Przyrodniczej i Arboretum.

Po “opuszczeniu” lasu wąskotorówka przebiega przez Jasieniec (Pastwiska) i Błaziny Iłżeckie. Tu, nad Błazinką znajduje się największy obiekt inżynieryjny na trasie – żelbetowy most.

Iłża to stare miasto z XI wieku (obecnie grodzisko) i XIV wieku (obecna lokacja) charakteryzujące się zachowanym układem urbanistycznym z małomiasteczkową zabudową i zabytkowym kościołem farnym NMP. Nad miastem na wyniesieniu górują ruiny zamku Biskupów Krakowskich (ok. 1340 r.). Ze Starachowic do Iłży prowadzi żółty szlak turystyczny.

Więcej informacji o miejscowościach i okolicach, przez które przebiega kolejka zawartych jest na podstronach działu “Trasa”. Informacje te zostały podzielone na:

Poniżej znajduje się mapa linii. Po kliknięciu w nią ściągniesz większą.

mapa Starachowickiej Kolei Wąskotorowej